Terwijl de uren van het laatste jaar wegtikken, schrikken mijn zenuwen op van elke knal die ik hoor. Ik hou niet van vuurwerk. Net als m’n hond wil ik dan eigenlijk wegkruipen in een mand. Dekentje over me heen, af en toe een aai over mijn bol en ik zie jullie wel weer in het nieuwe jaar.

‘Stel je voor hoe oma zich voelde in de oorlog’, zegt mijn moeder met haar fijnbesnaarde gevoel voor relativering. ‘Elke dag bommenwerpers boven de stad en geweerschoten. Dàt was pas erg.’

Ik voel me twaalf en knik bedremmeld.

Maar de reprimande voorkomt niet dat mijn schouders omhoog schieten bij de volgende knal. Misschien leeft de herinnering van mijn oma wel genetisch voort in mijn geheugen, denk ik peinzend.

‘Waarom steken we eigenlijk vuurwerk af met oud & nieuw’, vraag ik het alwetende Google.

De Germanen maakten vroeger veel herrie om zo de kwade geesten van het voorbije jaar weg te jagen en nieuwe geesten te verwelkomen. Dit deden ze in de nacht van 31 december op 1 januari. Toen in de Middeleeuwen het buskruit naar Europa kwam, was dat meteen een geliefd middel om harde knallen mee te maken met oudjaar. Het afsteken van vuurwerk komt dus van het verjagen van kwade en verwelkomen van nieuwe geesten.

Aha.

Knallen is dus therapeutisch. Vanavond kijkt mijn oma, als nieuwe geest, vast hoofdschuddend naar mij. ‘Je moet je niet zo druk maken’, zegt ze dan. Dat is een wijs advies.

Ondertussen knalt voor de deur de horde puisterige pubers vrolijk verder met hun net aangeschafte vuurpijlen, rotjes en voetzoekers. Als de ramen rinkelen door een bommetje in de voortuin, veert mijn moeder overeind en gilt: ‘Gossamme, stelletje eikels!’

Zie je. Het is tóch genetisch bepaald.