De brief viel begin oktober in de brievenbus: ‘U moet uw paspoort verlengen’. Alsof een kleine tijdcapsule zich opent. Alweer vijf jaar voorbij.

Ik kijk naar de foto in mijn verlopen paspoort en zie een vreemde vrouw met een ijzige blik glazig voorbij de horizon staren. Oh nee. Nu moet ik nieuwe pasfoto’s laten maken. De horror.

Kon je vroeger nog met je voordeligste kant, olijk lachend en je haar weelderig over je schouders de camera in blikken, tegenwoordig is er geen lol meer aan. Je moet recht de camera inkijken, je oren en wenkbrauwen moeten zichtbaar zijn en je mond moet gesloten zijn. Say cheese.

Een dag voordat ik mijn paspoort moet aanvragen, stap ik onvoorbereid bij de dichtstbijzijnde fotograaf binnen. Het heeft geregend, dus mijn haar springt alle kanten op. Ik heb me nauwelijks opgemaakt en niet nagedacht over wat ik aan heb. Zo’n dag.

Binnen vijf minuten sta ik weer buiten met vier pasfoto’s waarop ik glimmend en geforceerd grijnslachend naar iets buitenaards lijk te kijken op de schouder van de fotograaf.

Ik zie voor me hoe ik bevallig bij de douane sta, die in mijn paspoort kijkt, nog eens naar het real life exemplaar voor zich en die twee beelden probeert te matchen in zijn hoofd. Nee, denk ik, dat wordt een enkeltje Guantanamo Bay. Dat kan ik mijzelf niet aandoen.

’s Avonds google ik: ‘hoe maak je een goede pasfoto’. Op verschillende pagina’s verzamel ik wat tips bij elkaar. De volgende dag ga ik eerst nog even langs de fotograaf voordat ik naar het stadsdeelkantoor fiets. Tot in de puntjes voorbereid, dit keer.

Toegegeven, het resultaat hang ik niet op in de huiskamer. Zoals de teerbeminde het zei: ‘Stuk beter, maar je lijkt nu wel een beetje op Slavische Svetlana.’ Het is, kortom, alleen voor Doutzen Kroes weggelegd om kek op een paspoortfoto te staan. Laat dat een troost zijn.

Acht tips voor een acceptabele paspoortfoto

1. Stap voorbereid bij de fotograaf naar binnen. Dus niet net na een regenachtige fietstocht of nadat je op zaterdagmiddag in een te drukke stad hebt gewinkeld.
2. Heb je lang haar? Doe het niet in een knot of een staart. Dan is het net alsof je geen haar hebt. Gooi je haar over een schouder, zodat je oren zichtbaar zijn. Zegt de fotograaf dat je je haar achter je oren moet doen? Niet naar luisteren. Schud je haar los en gooi het naar achteren. Het is voldoende als je oorlelletjes zichtbaar zijn. Oorbellen erin maakt het nog wat gezelliger.
3. Heb je een pony? Bummer, je wenkbrauwen moeten zichtbaar zijn. Föhn je pony dus wat boller of maak een zijscheiding.
4. Make-up? Doen! Ik doe normaal gesproken nooit meer op dan wat mascara, maar nu ging ik los met oogschaduw en eyeliner. Plus foundation, poeder, blush én kersenrode lippenstift. Hoppa.
5. Kleding: doe geen lichte kleding aan, want dat verdwijnt op de foto. Pak iets donkers uit de kast, zodat je nek ergens eindigt.
6. Neem kam, poeder en lippenstift mee naar de fotograaf en vraag een momentje om je op te kalefateren. Haal adem.
7. Probeer ontspannen te gaan zitten en niet als een seriemoordenaar de camera in te kijken. Think happy thoughts.
8. Steek vlak voordat de foto genomen wordt iets, zeg twee centimeter, je kin naar voren. Daardoor voorkom je een onderkin waar Jabba de Hut trots op zou zijn.

PS Heren? U skipt de tips over make-up en haar (waarschijnlijk), maar blijf éven hangen bij punt 7. Alstublieft.