Ik zie een vrouw omtrekkende bewegingen maken bij de groenten. Ze drentelt wat heen en weer tussen de komkommers en de aardappels, blijft staan bij de tomaten, pakt een avocado op en legt ‘m weer terug. Vanachter de prei loert ze naar de kassa’s.

Hoofdschuddend zet ik koers naar de uitgang terwijl mijn moeder nog even snel een jumboverpakking toiletpapier in het karretje mikt.

‘Ja, joehoe! Ik ben de vierde in de rij!’ De caissière kijkt ons verstoord aan. Mijn moeder zwaait enthousiast naar haar, terwijl ze van oor tot oor glundert. ‘Mam…’, sis ik opgelaten. ‘Wat doe je nou?’ Ze negeert me en wijst naar de andere kassa. ‘En daar staan ook drie mensen!’

De caissière pakt de telefoon en mompelt wat in de hoorn. In het kantoortje achter haar zie ik een hoofd omhoog schieten. Het meisje knikt nog eens naar de telefoon en zegt dan tegen mijn moeder: ‘Loopt u maar door naar de servicebalie, uw boodschappen zijn gratis.’

Verbijsterd loop ik achter haar aan, terwijl ze triomfantelijk het karretje voortduwt. ‘Gratis?’, fluister ik. ‘Yep, als je vierde in rij bent, krijg je de boodschappen gratis’, grijnst mijn moeder.

Aha.

Nu begrijp ik haar getreuzel.

Deze niet nader te noemen supermarktketen heeft een geniaal concept bedacht waarbij het mes aan twee kanten snijdt. Een lange rij is ineens een potentieel voordeeltje en de caissières blijven alert om op tijd een extra kassa te openen.

‘Niet iedereen weet het’, legt mijn moeder uit terwijl ze haar gratis boodschappen in de tas stopt. ‘En je moet wel zelf je mond opentrekken, want ze wijzen je er natuurlijk niet op.’

‘Goh’, zeg ik. ‘Met mijn talent voor het uitkiezen van de verkeerde rij, zou ik behoorlijk wat besparen.’ Mijn moeder knikt instemmend en grinnikt: ‘Dat weet ik. Volgende keer mag je weer mee’.